Kompleks grobowy Senusereta I ( XII dynastia ) w el-Liszt

Senueseret spogląda w dół na Oba Kraje

Senuseret I kazał wznieść swoją piramidę w el-Liszt, ok. 1,5 km na południe od piramidy swego ojca,  Amenemhata I. Piramida nosiła nazwę Senueseret spogląda w dół na Oba Kraje. Wapień z pobliskiego kamieniołomu stał się przedmiotem kradzieży. Kamienna konstrukcja podstawy wspierała rdzeń, którego pozostałości zachowały się w płaszczyźnie fundamentów. Puste przestrzenie wewnątrz struktury wypełniono wapiennymi odpadkami, pozostałymi po obróbce, oraz piachem. Okładzina z białego, polerowanego wapienia była silnie umocowana w płaskim wykopie wokół bazy piramidy.
Wejście do podziemnych części piramidy znajdowało się w posadzce dziedzińca, pośrodku północnego boku budowli. Zstępujący korytarz wykończony był przy wyjściu granitem i zaporą z ogromnych bloków z tego samego kamienia, ważących ponad 20 ton każdy. Arnold oszacował że komora grobowa znajduje się ok. 24 metry poniżej poziomu piramidy. Piramida otoczona była podwójnym murem, zbudowanym z wapiennych bloków. Dekoracja jego jest absolutnie unikalnym rozwiązaniem. Po wewnętrznej stronie, na wysokości 5 metrów znajdowały się wąskie wgłębienia dekorowane reliefem. W pewnej odległości od muru "wewnętrznego" postawiono drugi, "zewnętrzny" mur, który otaczał groby członków rodziny królewskiej.
Mała piramida kultowa (A), ostatnia wzniesiona w królewskim kompleksie grobowym, stała przy południowo-wschodnim narożniku piramidy władcy. Została ona splądrowana już w starożytności i zrujnowana na skutek kradzieży budulca. Duże utrudnienie w jej zbadaniu stanowi fakt iż piramida posiada dwie komory podziemne i przeszła dwie lub trzy fazy rozbudowy. Świątynia grobowa, nazywana Jednoczą się miejsca [kultu Senuesereta], została również niemal kompletnie zniszczona na skutek kradzieży kamienia.
Wewnątrz stosunkowo rozległej przestrzeni pomiędzy murami otaczającymi właściwy grobowiec, odkryto dziewięć małych kompleksów grobowych, trzy po stronie południowej i po dwa z każdej z pozostałych stron piramidy króla. Ambrose Lensing sądzi iż były to jedynie cenotafy (pozorne groby) władcy. Piramidy i świątynie grobowe otaczają mury, przy czym każda ma swój własny, również szyb grobowy. Mamy zatem z pewnością do czynienia, nie z cenotafami, lecz z licznymi kompleksami grobowymi rodziny królewskiej. Udało się jedynie zidentyfikować kompleksy grobowe królowych Nofret I, córki Amenemhata I i żony Senusereta, oraz kompleks grobowy królowej Itakaiet, prawdopodobnie córki króla. Szyb pośrodku północnego boku piramidy Nofret I wiedzie do lekko zstępującego korytarza, wykończonego wapieniem. Korytarz skręca i prowadzi do komory grobowej wykutej również w wapieniu poniżej środka piramidy. Znajdował się w niej otwór na sarkofag i niedokończona nisza na urny kanopskie, jednak wydaje się, że komora grobowa nigdy nie została ukończona, bądź też użyta do pochówku. 32 inskrypcje znalezione na resztkach kolumn bocznych w kompleksie grobowym Itakaiet (C) wskazują niezbicie iż dla tej właśnie królowej wzniesiono piramidę. Komora grobowa tej piramidy była tak naprawdę tylko rozszerzeniem korytarza, wykończonego płytami wapiennymi uszczelnionymi zaprawą. Również i tutaj mamy wątpliwości, czy piramida posłużyła kiedykolwiek jako miejsce pochówku, ponieważ nie znaleziono śladów sarkofagu.
Szyb pośrodku północnego boku piramidy Nofret I (B) wiedzie do lekko zstępującego korytarza, wykończonego wapieniem. Korytarz skręca i prowadzi do komory grobowej wykutej również w wapieniu poniżej środka piramidy. Znajdował się w niej otwór na sarkofag i niedokończona nisza na urny kanopskie, jednak wydaje się, że komora grobowa nigdy nie została ukończona, bądź też użyta do pochówku. Trzydzieści dwie inskrypcje znalezione na resztkach kolumn bocznych w kompleksie grobowym Itakaiet (C) wskazują niezbicie iż dla tej właśnie królowej wzniesiono piramidę. Komora grobowa tej piramidy była tak naprawdę tylko rozszerzeniem korytarza, wykończonego płytami wapiennymi uszczelnionymi zaprawą. Również i tutaj mamy wątpliwości, czy piramida posłużyła kiedykolwiek jako miejsce pochówku, ponieważ nie znaleziono śladów sarkofagu.

 
  długość podstawy: wysokość: kąt nachylenia:
mur otaczający:
 
A - piramida kultowa 15.75 m (18.38) 15.75 m (18.38) 63o 26' 06''  
B - Nofret I 21 m 18.9 62.5o 52.5 x 39.37 m
C - Itakaiet I 16.8 m 16.8 63.6o 37.80 x 28.35 m
D 16.8 m 16.8 m 63.25o 26.25 x 26.25 m
E 16.8 m ? ? 24.15 x 22.575 m
F 16.275 16.275 63.917o 25.20 x 24.675 m
G 15.75 ? ? 25.725 x 29.4 m
H 15.75 ? ? 25.725 x 25.725 m
I 15.75 ? ? 24.675 x 45.15 m
J 15.75 ? ? ditto

Copyright © 2000-2013 Dariusz Sitek, Czestochowa - Chicago - Ann Arbor