"... W piramidy ścianach
Jest otwór, gdzie do grobu wchodzisz na kolanach.
Arab z pochodnią wpełzł i zniknął. Musiałem
Synom stepów się oddać i z duszą i z ciałem.
Dwóch zaprzęgło się do mnie, dłonie wzięli w kleszcze -
Trzeci lazł rakiem, świecąc, a czwarty mię jeszcze
Popychał - i w ciemnościach mnie gmachu pogrzebli -
I śliskimi kominy, bez schodów i szczebli,
Wiedli w górę, aż wreszcie mogłem podnieść głowy,
Obaczywszy się żywym w komnacie królowej,
I dalej korytarzem trumnianego ula
Pełznąc obaczyłem się w sali trupa króla;
Blask pochodni się lekko po ścianach rozpłonił -
Sarkofag próżny - ręką uderzyłem: dzwonił
Jak rzecz pusta ... "

Juliusz Słowacki "Piramidy", 1836

Wielka Piramida Chufu w Giza

AHt-xwfw (Horyzont Chufu)

A - komora grobowa z komorami odciążającymi
B - tzw. "komora królowej"
C - podziemna komora skalna
D - tzw. szyby wentylacyjne
E - Wielka Galeria
F - poziomy korytarz
G - korytarz wiodący w górę
H - opadający korytarz
  I - wejście na stronie północnej

J -  mur otaczający
K - dwa południowe szyby na barki
L - szyb na barkę
M - wschodnie szyby na barki
N - świątynia grobowa
O - piramida kultowa
P - piramidy królowych
Q - rampa

O Wielkiej Piramidzie w Giza napisano wiele, tyleż rzetelnych, naukowych opracowań, co piramidalnych bzdur, inspirowanych magią cyfr i fantazją niedouczonych pseudobadaczy lub po prostu spryciarzy zarabiających krocie na niewiedzy lub naiwności innych.  Przytoczę, za T.Schneiderem, krótką charakterystykę tej budowli, może nie tak barwną, jak opisywali poeci i nie tak sensacyjną, jak chcieli by zwolennicy paranaukowych spekulacji, ale za to prawdziwą, nie naciąganą i zgodną z faktycznym stanem wiedzy.
Właściwa piramida powstała pod kierownictwem Hemona (Hemiunu) i Anchhafa, wokół naturalnego rdzenia skalnego. Pierwotnie składała się ona z 210 warstw bloków kamiennych a jej wysokość wynosiła 146,6 m. Długość boków wynosi 230 m, kąt nachylenia 51,5o. Wnętrze budowli składa się z pozyskiwanego na miejscu wapienia, warstwa zewnętrzna zaś i górne warstwy bloków kamiennych z wapienia z Tury. W sumie, budowla składała się z 2,5 mln. bloków kamiennych ważących 7 mln. ton. Od wejścia (I) na stronie północnej prowadzi do położonej 30 m pod ziemią komory skalnej (C) chodnik (H), najpierw opadający na długości 105 m w dół, potem przez 9 m przebiegający poziomo. Z komory wychodzi inny korytarz, długi na 16,4 m, jego funkcja jest jednak nieznana. Po 28,2 m opadającego w dół chodnika odchodzi korytarz (G) wiodący w górę, który po 38 m kończy się w Wielkiej Galerii (E), szerokiej na 2,1 m, długiej na 46,7 m i wysokiej na ok. 8,5 m. Od początku Wielkiej Galerii prowadzi poziomy chodnik (F), który kończy się po 38,2 m w tzw. "komorze królowej" (B) z dwuspadowym dachem, wnęką i tzw. szybami wentylacyjnymi (D). Przy rozwidleniu poziomego chodnika odchodzi w bok szyb głęboki na 58,4 m, który niedaleko przed komorą skalną styka się z opadającym chodnikiem. Z galerii przechodzi się krótkim chodnikiem przez komorę granitową z opuszczonym blokiem skalnym i inny chodnik do właściwej komory grobowej (A), wyłożonej różowym granitem; ponad nią 5 komór odciążających dwuspadowy dach. W komorze grobowej stoi granitowy sarkofag bez jakichkolwiek śladów pochówku.
Po wschodniej stronie piramidy znajdowała się (nie zachowana do naszych czasów) świątynia grobowa (N), do której od dolnej świątyni (niedawno odkrytej pod wsią Nazlat es-Samman) prowadziła kryta rampa długa na 825 m zdobiona reliefami. Po obu stronach świątyni grobowej usytuowane są szyby (M) służące do pomieszczenia dwóch łodzi (barka poranna i wieczorna). Z obu szybów, nienaruszonych od czasu pogrzebu Chufu, otwarto jeden z nich w 1954 roku. Doskonale zachowana łódź zdemontowana, o długości 43,3 m, poddana została konserwacji i zmontowana ponownie.
Wielokrotnie plądrowana od czasów starożytnych piramida stała otworem już w czasach Strabona, w 20 p.n.e. Ok. 820 r kalif Al-Mamun włamał się do wnętrza, a za sułtana Hassana w XIV w. wyłamane zostały płyty zewnętrzne stanowiące okładzinę i użyte do budowy meczetów tegoż sułtana.
 

 

Obok świątyni grobowej znajdują się piramidy królewskich małżonek faraona, Meritit i Henutsen, oraz jego matki, królowej Hetepheres (1).

     
G1a - Hetepheres (1) G1b - Meritit G1c - Henutsen

Najbardziej na północ wysunięta piramida była w przeszłości przypisywana królowej Meritit, lecz dziś Mark Lehner uważa że była ona grobowcem królowej Hetepheres I. Rdzeń G1a bazujące pierwotnie na trzech lub czterech stopniach, został zbudowany z żółtoszarego wapienia. Wejście od północnej strony zlokalizowane było ponad podstawą piramidy. Zstępujący korytarz skręca w prawo i kończy się w małej komorze grobowej wykutej w litej skale i wyłożonej blokami wapiennymi. Sarkofagu nie odnaleziono. Po wschodniej stronie piramidy stała mała świątynia grobowa. Na południu piramidy wykuto w skale szyb na łódź pogrzebową, lecz nie znaleziono żadnych śladów łodzi.

Piramidka bardzo podobna do piramidy G1a. Nie odnaleziono pozostałości po łodzi pogrzebowej. Nie jest też jasne, która z królowych została tutaj pochowana. Być może Meritit, która była prawdopodobnie jedną z starszych żon Chufu. Sądzi się że mogła być matką księcia Kawaba i, być może, została przeniesiona z haremu króla Snofru do haremu jego syna.

Najbardziej na południe położona z piramid królowych. Uważa się że została w niej pochowana królowa Henutsen. George Reisner uważa że piramida nigdy nie została wykończona okładziną. W wielu aspektach budowla ta jest podobna do pozostałych dwóch piramid królowych. Zdaniem niektórych badaczy piramida ta nie była częścią kompleksu grobowego króla Chufu. Stadelmann uważa że G1c miała należeć do  księcia Chufuchafa zanim ten jeszcze został faraonem Chafre.

Copyright © 2000-2013 Dariusz Sitek, Czestochowa - Chicago - Ann Arbor