Grobowce królewskie i prywatne

Egipt stworzył architekturę monumentalną. Na jego ziemi znaleziono pierwsze zabytki o rozmiarach kolosalnych - grobowce królewskie. Grobowce czy to królów, czy osób prywatnych, odkąd tylko zaczęły przybierać formy złożone, zawierały dwa zasadnicze elementy: komorę grobową i miejsce kultu. Za czasów Starego i Średniego Państwa były one w budowlach królewskich ściśle ze sobą połączone tworząc kompleks grobowy w skład którego często wchodziło wiele elementów. Monumentalna mastaba z  pionowym szybem wiodącym w dół do komory grobowej, piramida z licznymi korytarzami i komorami znajdującymi się pod masą kamieni, która, zdaniem budowniczych, uniemożliwiała niepowołanym dostęp do korytarzy i pomieszczeń sakralnych.  Natomiast w okresie Nowego Państwa nastąpił rozdział, podyktowany zapewne chęcią zachowania w tajemnicy miejsca spoczynku aby jeszcze skuteczniej uchronić je przed profanacją. Groby królewskie, a później również groby dostojników państwowych kute były w skalnym podłożu dolin na zachód od Teb, zaś ich świątynie grobowe wznoszą się o kilkaset metrów dalej, oddzielone masywem górskim. Na licznych nekropolach Teb Zachodnich pochowano łącznie kilkuset wysokich dostojników państwowych, głównie w okresie Nowego Państwa.

Dolina Królów w Tebach Zachodnich     Dolina Królowych

Rozwój egipskiej architektury grobowej prześledzić można przeglądając rekonstrukcje grobowców, ich plany, oraz zapoznając się z podstawowymi wymiarami. Przedstawienia wybranych budowli zamieszczam poniżej.

Nekropola Umm el Qaab w Abydos ( Okres Archaiczny )

   grób Iry-Hor ( 0 dynastia )
   grób Ka ( 0 dynastia )
   grób Narmera ( I dynastia )
   grób Aha ( I dynastia )
   grób Dżera ( I dynastia )
   grób Dżeta ( I dynastia )
   grób Meryt-Neith ( I dynastia )
   grób Dena ( I dynastia )
   grób Adżiba ( I dynastia )
   grób Semercheta ( I dynastia )
   grób Ka-a ( I dynastia )
   grób Peribsena ( II dynastia )
   grób Chasechemui ( II dynastia )

Kompletna lista wszystkich piramid ( III...XVIII dynastia )

Nekropole w Sakkara
 

Wybrane nekropole Starego i Średniego Państwa

                 grób galeriowy Hotepsechemui w Sakkara ( II dynastia )
                 kompleks grobowy Dżesera w Sakkara ( III dynastia )
                 kompleks grobowy Sechemcheta w Sakkara ( III dynastia )
                 piramida Huni-Snofru w Medum ( III-IV dynastia )
                 piramidy Snofru w Dahszur ( IV dynastia )
                 piramida łamana Snofru w Dahszur ( IV dynastia )
                 piramida Chufu w Giza ( IV dynastia )
                 kompleks grobowy Szepseskafa w Sakkara ( IV dynastia )
                 kompleks grobowy Userkafa w Sakkara ( V dynastia )
                 kompleks grobowy Dżedkare Izezi w Sakkara ( V dynastia )
                 kompleks grobowy Unisa w Sakkara ( V dynastia )
                 kompleks grobowy Teti w Sakkara (VI dynastia )
                 kompleks grobowy Pepi I w Sakkara ( VI dynastia )
                 piramida Nemtimsafa I w Sakkara ( VI dynastia )
                 kompleks grobowy Pepi II w Sakkara ( VI dynastia )
                 piramida Kakare Ibi w Sakkara ( VIII dynastia )

                 kompleks grobowy Senusereta I w el-Liszt ( XII dynastia )
                 kompleks grobowy Senusereta II w el-Lahun ( XII dynastia )
                 kompleks grobowy Senusereta III w Dahszur ( XII dynastia )
                 kompleks grobowy Amenemhata III w Dahszur ( XII dynastia )
                 kompleks grobowy Amenemhata III w Hawara ( XII dynastia )


Hypogea w Dolinie Królów ( Nowe Państwo )

                 KV1 - grób Ramzesa VII ( XX dynastia )
                 KV2 - grób Ramzesa IV ( XX dynastia )
                 KV3 - grób nieznanego z imienia syna Ramzesa III ( XX dynastia )
                 KV4 - grób Ramzesa XI ( XX dynastia )
                 KV5 - grób synów Ramzesa II ( XIX dynastia )
                 KV6 - grób Ramzesa IX ( XX dynastia )
                 KV7 - grób Ramzesa II ( XIX dynastia )
                 KV8 - grób Merenptaha ( XIX dynastia )
                 KV9 - grób Ramzesa V i Ramzesa VI ( XX dynastia )
                 KV10 - grób Amenemose ( XIX dynastia )
                 KV11 - grób Ramzesa III ( XX dynastia )
                 KV14 - grób Tauseret i Sethnachta ( XIX dynastia )
                 KV15 - grób Seti II ( XIX dynastia )
                 KV16 - grób Ramzesa I ( XIX dynastia )
                 KV17 - grób Seti I ( XIX dynastia )
                 KV18 - grób Ramzesa X ( XX dynastia )
                 KV19 - grób Montuherchopszefa ( XIX dynastia )
                 KV20 - grób Totmesa I i Hatszepsut ( XVIII dynastia )
                 KV34 - grób Totmesa III ( XVIII dynastia )
                 KV35 - grób Amenhotepa II ( XVIII dynastia )
                 KV38 - grób Totmesa I ( XVIII dynastia )
                 KV39 - grób Amenhotepa I ( XVIII dynastia )

                 KV43 - grób Totmesa IV ( XVIII dynastia )
                 KV46 - grób Juja i Czuju ( XVIII dynastia )
                 KV47 - grób Siptaha ( XIX dynastia )
                 KV55 - "skrytka amarneńska" ( XVIII dynastia )
                 KV57 - grób Horemheba ( XVIII dynastia )
                 KV62 - grób Tutanchamona ( XVIII dynastia )


Hypogea w Dolinie Królowych
                 QV55 - Amonherchopszef ( XX dynastia )
                 QV66 - Nefertari ( XIX dynastia )

Hypogea w Dolinie Małp ( Zachodnia Dolina )
                 WV22 - grób Amenhotepa III
                 WV23 - Ai II ( XVIII dynastia )

Nekropole tebańskie:
                
Deir el-Medina
                 Deir el-Bahari
                 el-Asasif
                 el-Chocha
                 Dra Abu el-Naga
                 el-Gurna
                 Gurnet Murrai

Skrytki oraz inne groby w Tebach Zachodnich
                 
DB320 - skrytka w Deir el-Bahari
                  KV35 - grób Amenhotepa II w Dolinie Królów
                  KV55 - skrytka amarneńska

                  AN B -  grób Amenhotepa I przy Dra Abu el-Naga

Achetaton ( Tell el-Amarna )
                 TA26 - grób Echnatona ( XVIII dynastia )
             Grobowce dostojników epoki amarneńskiej ( XVIII dynastia )
Królewski grób nr 3 w Tanis ( XXI-XXII dynastia )

Copyright © 2000-2013 Dariusz Sitek, Czestochowa - Chicago - Ann Arbor