do XXI dynastii

Arcykapłani Amona 1080 - 775
( Teby )

do XXI dynastii

Już pod koniec panowania ostatniego z Ramzesów faktyczną władzę w kraju pełni jego wezyr i wicekról Nubii, pierwszy prorok Amona - Herhor. Jego panowanie daje początek dynastii arcykapłanów Amona sprawujących władzę w Tebach. Równolegle w Tanis i Busiris  rządzi dynastia  XXI zapoczątkowana przez Smendesa, następnie XXII dynastia libijska, której początek dał Szeszonk. Niektórzy z arcykapłanów sprawują władzę nad całym Egiptem, a przynajmniej roszczą sobie do tego prawo, używając pełnej tytulatury królewskiej. Inni, zadowalają się sprawowaniem urzędu arcykapłana pozostając w pełni lojalni w stosunku do panujących na Północy królów, będąc bardzo często z nimi blisko skoligaceni.
Okres przełomu IX i VIII w p.n.e. wzbudza liczne dyskusje wśród badaczy i znawców tematu. Dwa niezaprzeczalne autorytety, K.Kitchen i D.A.Aston reprezentują dwa odmienne stanowiska w kwestii zarówno datowania, kolejności jak i genealogii poszczególnych arcykapłanów, a także skoligaconych z nimi władców XXII i XXIII dynastii. Wydaje się, że w świetle aktualnych badań, opartych na istniejących nielicznych i mało przekonywujących  źródłach nie jest możliwe udzielenie odpowiedzi na wszystkie pytania, które dotyczą tego, tak mało poznanego przez naukę okresu. Każde znalezisko archeologiczne rzucające jakiekolwiek światło na mroki spowijające ten okres, może przyczynić się do diametralnej zmiany hipotez zaproponowanych przez historyków III Okresu Przejściowego.
Transkrypcja królewskiej tytulatury będzie poprawnie widziana po pobraniu i zainstalowaniu czcionki glyphtrl.ttf.

1

1080 - 1074
1076-1066 (Jansen-Winkeln)
Tablica genealogiczna

Herhor

Hm-nTr- tpi n imn-ra-nsw-nTrw-imi-ramSa wr n Smaw mHw HAwti Hri-Hr

  • Hr kA nxt sA-imn

  • sHtp-nTrw , swab-bnbn-mH-sw-m-mnw , sHb-wAst-m-mnw-wrw-xpS-anx-tAwi

  • iri-Axw(t)-m-ipt-swt-n-it=f-imn , iri-mAat-m-xt-tAwi

  • Hm-nTr tpi-n-imn

  • Hri-Hr (sA-imn)

 Hm-nTr tpi-n-imn Hem Neczer Tepi-en-Amon (Pierwszy Prorok Amona)

 Hri-Hr (sA-imn) Herhor Siamon  (Horus Ochrania Mnie ; Syn Amona)

Pierwszy prorok Amona a następnie władca Górnego Egiptu. Jego pochodzenie nie jest do końca wyjaśnione, powszechnie uznaje się libijskie korzenie Herhora, wywodzącego się z kręgów oficerskich. Tradycyjnie uważa się że był on teściem arcykapłana Pianchi (córka Herhora: Hereret), jednak coraz większą popularność zdobywa sobie wręcz przeciwny pogląd K.Jansen-Winkelna, że to Pianchi był jego teściem i ojcem żony Herhora Nedżemet. Tym samym kolejność panowania obu władców byłaby odwrotna - to Pianchi, a nie Herhor prowadził działania wojenne przeciwko zbuntowanemu wicekrólowi Kusz, Panehesiemu. Inny pogląd na tę kwestię przedstawia A.Niwiński, łącząc z tymi wydarzeniami właśnie Herhora. Jakkolwiek rzeczy się mają, światło na tę kwestię mogą rzucić prace archeologiczne prowadzone w Deir el-Bahari przez polsko-egipską misję pod kierownictwem prof. A.Niwińskiego. Misja Skalna ma bardzo konkretne zadanie: odkrycie grobu Herhora usytuowanego prawdopodobnie na półce skalnej na wysokości 100 m powyżej dolnego tarasu świątyni Hatszepsut. W 19 roku panowania Ramzesa XI został mianowany wezyrem i wicekrólem Nubii, następnie przejął dowództwo armii a wkrótce rzeczywistą władzę w kraju. Po śmierci Ramzesa koronował się na władcę Egiptu, co zostało zatwierdzone przez wyrocznie Chonsu i Amona. W "Opowiadaniu Wenamona", tekstu pochodzącego z czasów XXII dynastii jest mowa o wydarzeniach z okresu 5 roku rządów Herhora, podróż  Wenamona po drewno na barkę Amona.

2

1074 - 1070
1087-1075 (Jansen-Winkeln)
Tablica genealogiczna
 

Pianchi

TAj-xw (Hr) wnm-nsw sS-nsw imi-rA-mSa sA nsw n kAS imi-rA-xAswt-rswt Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw imi-rA-Snwt n pr-aA ... HAwti pAi-anx n pDwt pr-aA

 pAi-anx Pianchi

Prawdopodobnie zięć Herhora i jego następca na tebańskim tronie arcykapłanów Amona lub, jak chce K.Jansen-Winkeln, teść Herhora i jego poprzednik walczący ze zbuntowanym wicekrólem Kusz Panehesim, którego pokonał stając się tym samym faktycznym władcą Górnego Egiptu jeszcze w czasach panowania Ramzesa XI. Małżonką Pianchi była Hereret, prawdopodobnie córka Herhora, synem - Pinedżem I.

3

1070 - 1032
1070-1055 (jako arcykapłan - Grimal)
1054-1032 (jako król - Grimal)

1049-1026 (Dodson)

Tablica genealogiczna

 

Pinedżem I

imi-ra-niwt TAti Hm-nTr tpi n imn-ra0nsw-nTrw imi-ra-mSa wr n tA r-Dr.f HAwti pA-nDm

  • Hr kA nxt mri-imn , kA nxt xai-m-wAst

  • ... ...

  • ... ...

  • xpr-xaw-ra (stp.n-imn)

  • pAi-nDm (mri-imn)

   xpr-xaw-ra (stp.n-imn)  Cheperchaure Setepenamon (Dusza Re Objawia Się ; Wybrany Przez Amona)
 pAi-nDm (mri-imn) Pinedżem Meriamon (Ten który Należy Do Najwspanialszego ; Ukochany  Przez Amona)
   

Syn arcykapłana Pianchi i Hereret. Był ojcem arcykapłanów Dżedchonsuefancha, Masuharte i Psusennesa I. Po śmierci Ramzesa XI zawarł porozumienie ze swym teściem Smendesem I, który kontynuuje władzę na Północy uznawaną przez Pinedżema. Od 1054 roku rządząc całym Egiptem, urząd arcykapłana pozostawił swoim synom. Kilka zabytków  z tego okresu pozwala wysnuć wniosek o istnieniu opozycji skierowanej przeciwko Pinedżemowi i jego synom zajmującym najwyższe stanowiska w państwie. Przywódcy opozycji zostali w końcu zesłani w 1045 do oazy Charga. Za jego rządów mumie królewskie zostają ukryte w skrytce DB320 w Deir el-Bahari a także ma miejsce pogrzeb żony Herhora - Nedżemet. Pinedżem troszczył się również o inne groby władców okresu Nowego Państwa.

4

1054 - 1045
1054-1046 (Grimal)
MumiaTablica genealogiczna
 

Masuharte

Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw imi-rA-mSa wr n Smaw mHw mshrt

 mshrt Masuharte

Najstarszy syn Pinedżema I i Isetemcheb II, mianowany przez ojca w 16 roku panowania arcykapłanem w Tebach podczas gdy Pinedżem I rządził całym krajem jako faraon. Fragment jednego z dokumentów wskazuje że Masuharte zachorował i umarł w el-Hiba, jeszcze za życia swojego ojca. Mumia arcykapłana została znaleziona w skrytce DB320 w Deir el-Bahari.

5

1045
Tablica genealogiczna

Dżedchonsuefanch

Arcykapłan Amona, którego imię Chonsu przemawia i on żyje, wzmiankowane było na zaginionej dziś trumnie. Miałby być synem Pinedżema I.  Możliwe że zmarł śmiercią gwałtowną, w konsekwencji rewolucyjnych wydarzeń w Tebach tamtego okresu.

6

1045 - 992
1045-992 (Grimal)
Tablica genealogiczna

Mencheperre

Mh-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw imi-rA-mSa wr mn-xpr-ra

  • ... ...

  • ... ...

  • ... ...

  • Hm-nr tpi n imn

  • mn-xpr-ra

 Hm-nr tpi n imn Hem Neczer Tepi-en-Amon (Pierwszy Prorok Amona)
 mn-xpr-ra Mencheperre (Trwałe Są Przejawy Re)

Drugi syn Pinedżema I. Ojciec Smendesa II i Pinedżema II. Za jego to rządów miało miejsce przeniesienie i zabezpieczenie mumii królewskich w skrytce w Tebach Zachodnich, podobnie jak za panowania Pinedżema I. Podczas długiego panowania Mencheperre miał również nastąpić bunt w Górnym Egipcie, stłumiony bezwzględnie przez arcykapłana - przywódcy zostali zesłani na wygnanie do oazy Charga.

7

992 - 990
Tablica genealogiczna


Smendes II

Hm-nTr tpi n imn ni-swbA-nb-Dd(t)

 ni-swbA-nb-Dd(t) Nisu-Ba-Neb-Dżedet

Najstarszy syn Mencheperre i Isetemcheb III, brat Pinedżema II. Krótkie sprawowanie władzy jest przyczyną niemal całkowitego braku zabytków z tego okresu - dekret na 10 pylonie świątyni w Karnaku oraz tablica kamienna na dziedzińcu przed tymże pylonem.

8

990 - 969
MumiaTablica genealogiczna
 

Pinedżem II

 Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw imi-rA-mSa wr HAwti pAi-nDm

 pAi-nDm Pinedżem (Ten Który Należy Do Najwspanialszego)

Syn arcykapłana Mencheperre i Isetemcheb III. Był arcykapłanem Amona w Tebach w czasie panowania Amenemipeta, Osochora i Siamona. Obie żony Pinedżema II piastowały liczne dochodowe urzędy kapłańskie. Jedna z nich, córka Smendesa II Neschonsu, objęła nawet funkcję naczelnika obcych krajów i wicekrólowej Nubii (!). Mumia arcykapłana została znaleziona w skrytce DB320 w Deir el-Bahari.

9

969 - 945
 Tablica genealogiczna

Psusennes III (Pasebachaienniut III)

Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw pA-sbA-xai-n-niwt , Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw iri hpw nfrw n kmt HAwti(n) pr-aA pA-sbA-xai-(n)-niwt mri-imn

  • ... ...

  • ... ...

  • ... ...

  • tit-xpr-ra (stp.n-imn)

  • Hm-nTr tpi n imn pA-sbA-xai-n-niwt , (mri-imn) , Psusennes (Man)

 tit-xprw-ra (stp.n-ra) Titcheperure Setepenre  (Ten Który Jest Jedną z Postaci Re ; Wybraniec Re)
 pA-sbA-xai-n-niwt (mri-imn) Pasebachaienniut Meriamon (Gwiazda Która Pojawiła Się w Mieście ; Ukochany Amona)

Identyfikacja tego władcy nastręcza historykom wiele problemów. Istnieje pogląd, podzielany przez J.Beckeratha, że Psusennes III i ostatni władca XXI dynastii, Psusennes II, to jedna i ta sama osoba. Możliwe jest, że Psusennes będąc arcykapłanem w Tebach i lokalnym władcą w rejonie Abydos, rozszerzył swoje wpływy ok. roku 959 również na teren Delty, jednocześnie przyjmując królewską tytulaturę. Hieratyczne graffiti z świątyni Ptah w Abydos nazywa go królem Górnego i Dolnego Egiptu, arcykapłanem Amona-Re i komendantem wojsk. Jedna z jego córek, Tanetsepeh, była żoną arcykapłana Ptah z Memfis, Szedsunefertuma, drugą - Maatkare, poślubiono Osorkonowi I.

10

944 - 924
Tablica genealogiczna
 

Iuput

Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw imi-rA-mSa wr n rsit HAwti ipwt

Hm-nTr tpi n imn-ra  Hem Neczer Tepi-en-Amon-Re (Pierwszy Prorok Amona-Re)
ipwt Iuput

Syn Szeszonka I, arcykapłana Amona w Tebach, noszący tytuły: "Generał, Przywódca Armii", "Naczelnik Górnego Egiptu". Wybudował sobie cenotaf (pozorny grób) w Abydos.

11

924 - 894
924-889 (Grimal)
Tablica genealogiczna
 

Szeszonk

Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw imi-rA-mSa wr HAwti SSnq , Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw-nb(w)-n-Smaw-mHw HAwti SSnq mri-imn

Hm-nTr tpi n imn-ra Hem Neczer Tepi-en-Amon-Re (Pierwszy Prorok Amona-Re)
SSnq [mri-]imn Szeszonk [Meri]amon (Szeszonk, Ukochany Amona)

Syn Osorkona I i Maatkare, córki Psusennesa II. Przyrodni brat  Takelota I i arcykapłanów Iuwlota i Smendesa. W 924 został przez swego ojca osadzony w Tebach jako arcykapłan Amona, a na krótko przed śmiercią został podniesiony do godności koregenta a jego imię pisane było w kartuszu królewskim z tytułami należnymi władcy Dolnego i Górnego Egiptu. Jednak Szeszonk zmarł nieoczekiwanie a sukcesja przeszła na jego przyrodniego brata, Takelota I. Szeszonk był ojcem arcykapłana Horsiese. Pochowany został w przedsionku grobu Psusennesa I. Jego bogate wyposażenie pośmiertne to złota maska, srebrny sarkofag, pektorały, amulety i inne cenne przedmioty.

12

894 - 884
Tablica genealogiczna
 

Iuwlot

Hm-nTr tpi n imn iwlt

Hm-nTr tpi n imn-ra  Hem Neczer Tepi-en-Amon (Pierwszy Prorok Amona)
   

Syn Osorkona I, przyrodni brat Takelota I, Szeszonka II, swego poprzednika na tronie arcykapłanów, oraz Smendesa III, swego następcy.

13

884 - 874
890-889 (Grimal)
Tablica genealogiczna
 

Smendes III

Hm-nTr tpi n imn imi-ramSA wr n Smaw-mHw HAwti ni-sw-bA-nb-Dd(t)

Hm-nTr tpi n imn-ra  Hem Neczer Tepi-en-Amon-Re (Pierwszy Prorok Amona-Re)
 ni-swbA-nb-Dd(t) Nisu-Ba-Neb-Dżedet

Syn Osorkona I, przyrodni brat swoich poprzedników Iuwlota i Szeszonka. Jest poświadczony na oznakowaniach poziomu Nilu w Karnaku z czasów rządów Takelota II.

14

874 - 860
867-857 (Dodson)
874-870 (jako arcykapłan - Grimal)
870-860 (jako król - Grimal)

Tablica genealogiczna

Horsiese I

Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw Hr-sA-Ast

  • Hr kA-nxt xai-m-wAst

  • ... ...

  • ... ...

  • HD-xpr-ra (stp.n-ra) (stp.n-imn)

  • Hr-sA-Ast (mri-imn)

 HD-xpr-ra (stp.n-imn) Hedżcheperre Setepenamon  (Świetlisty Jest Przejaw Re ; Wybraniec Amona)

 Hr-sA-Ast (mri-imn) Horsiese Meriamon  (Horus, Syn Izydy ; Umiłowany Przez Amona)

Syn Szeszonka II. Osorkon II powierzył mu urząd arcykapłana Amona w Tebach. Uważny za uzurpatora ponieważ ogłosił się faraonem w czasach rządów XXII dynastii libijskiej, wspierany przez wysoko postawione rody tebańskie. Będąc faktycznym władcą Egiptu, Horsiese osadził swego syna na tronie tebańskim, jako arcykapłana Amona. Grób Horsiese znajduje się w okręgu świątynnym w Medinet Habu. Z pochówku zachowały się kanopy i uszebti oraz czaszka Horsiese z częściowo zabliźnionym otworem z przodu, mogącym być efektem trepanacji lub rany zadanej bronią.

15

860 - 855
Tablica genealogiczna
 

... dżu ...

Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw ...-di aw-...
 

Hm-nTr tpi n imn-ra  Hem Neczer Tepi-en-Amon-Re (Pierwszy Prorok Amona-Re)

Nieznany z imienia syn Hasiese I. Zachowany na dolnej części granitowego sarkofagu z Koptos fragment imienia to ...dżu... (...-di aw-...). Osadzony przez swego ojca na tronie tebańskim.

16

855 - 845
874-850 (Grimal)
Tablica genealogiczna
 

Nimlot (3)

Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw imn-ra-nsw-nTrw imi-ra-mSa n Hwt-nn-nsw HAwti nmlt
 

Hm-nTr tpi n imn-ra  Hem Neczer Tepi-en-Amon-Re (Pierwszy Prorok Amona-Re)
nmlt Nimlot

Syn Osorkona II i Dżedmutesanch. Władca Teb i Herakleopolis, arcykapłan Amona. Był ojcem Karomy III i Dżedptahiefancha, władcy Herakleopolis.

17

840 - 835
850-825 (Grimal)
Tablica genealogiczna
 

Osorkon (2)

Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw imi-rA-mSa wr HAwti tA r-Dr.f sA-nsw rpat HAti(-a) wsrkn
 

Hm-nTr tpi n imn-ra  Hem Neczer Tepi-en-Amon-Re (Pierwszy Prorok Amona-Re)
wsrkn Osorkon

 Syn Takelota II. Zdaniem K.Kitchena postać arcykapłana Osorkona nie ma nic wspólnego z królem Osorkonem III, który będąc synem Karomy III Meritmut, nie był, tak jak Osorkon, synem Takelota. Zdaniem D.A. Astona Osorkon przedsięwziął w 11 roku panowania Takelota II wyprawę zbrojną do Teb, gdzie Padibastet I ogłosił się władcą, stając się tym samym konkurentem Takelota II. Po zwycięskiej kampanii Osorkon uporządkował sprawy w Tebach. D.A. Aston sądzi dalej że arcykapłan Osorkon jest tożsamy z królem Osorkonem III, który objął władzę w Tebach w czasach Szeszonka III.

18

835 - 816
Tablica genealogiczna
 

Horsiese (2) 

Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw Hr-sA-Ast

Hm-nTr tpi n imn-ra  Hem Neczer Tepi-en-Amon-Re (Pierwszy Prorok Amona-Re)
Hr-sA-Ast Horsiese

Arcykapłan Amona w Tebach. Mógł być wnukiem Horsiese I, króla i arcykapłana Amona.

 19

800 - 775
Tablica genealogiczna
 

Takelot (6)

Hm-nTr tpi n imn tklt

Hm-nTr tpi n imn-ra  Hem Neczer Tepi-en-Amon (Pierwszy Prorok Amona)
tklt Takelot

Syn Nimlota (3), księcia Herakleopolis, poświadczony na oznakowaniach poziomu Nilu w Karnaku z 23 roku rządów Padibasteta I i 6 roku Szeszonka IV.

do XXI dynastii

do XXI dynastii

Copyright © 2000-2013 Dariusz Sitek, Czestochowa - Chicago - Ann Arbor