Już
pod koniec panowania ostatniego z Ramzesów faktyczną władzę w kraju pełni
jego wezyr i wicekról Nubii, pierwszy prorok Amona - Herhor. Jego panowanie
daje początek dynastii arcykapłanów Amona sprawujących władzę w Tebach. Równolegle
w Tanis i Busiris rządzi dynastia
XXI zapoczątkowana
przez Smendesa, następnie XXII dynastia libijska, której
początek dał Szeszonk. Niektórzy z arcykapłanów sprawują władzę nad całym
Egiptem, a przynajmniej roszczą sobie do tego prawo, używając pełnej tytulatury
królewskiej. Inni, zadowalają się sprawowaniem urzędu arcykapłana pozostając w
pełni lojalni w stosunku do panujących na Północy królów, będąc bardzo często z
nimi blisko skoligaceni. |
Herhor Hm-nTr- tpi n imn-ra-nsw-nTrw-imi-ramSa wr n Smaw mHw HAwti Hri-Hr
|
|
|
Hm-nTr tpi-n-imn Hem Neczer Tepi-en-Amon (Pierwszy Prorok Amona) |
|
Hri-Hr (sA-imn) Herhor Siamon (Horus Ochrania Mnie ; Syn Amona) |
Pierwszy prorok Amona a następnie władca Górnego Egiptu. Jego pochodzenie nie jest do końca wyjaśnione, powszechnie uznaje się libijskie korzenie Herhora, wywodzącego się z kręgów oficerskich. Tradycyjnie uważa się że był on teściem arcykapłana Pianchi (córka Herhora: Hereret), jednak coraz większą popularność zdobywa sobie wręcz przeciwny pogląd K.Jansen-Winkelna, że to Pianchi był jego teściem i ojcem żony Herhora Nedżemet. Tym samym kolejność panowania obu władców byłaby odwrotna - to Pianchi, a nie Herhor prowadził działania wojenne przeciwko zbuntowanemu wicekrólowi Kusz, Panehesiemu. Inny pogląd na tę kwestię przedstawia A.Niwiński, łącząc z tymi wydarzeniami właśnie Herhora. Jakkolwiek rzeczy się mają, światło na tę kwestię mogą rzucić prace archeologiczne prowadzone w Deir el-Bahari przez polsko-egipską misję pod kierownictwem prof. A.Niwińskiego. Misja Skalna ma bardzo konkretne zadanie: odkrycie grobu Herhora usytuowanego prawdopodobnie na półce skalnej na wysokości 100 m powyżej dolnego tarasu świątyni Hatszepsut. W 19 roku panowania Ramzesa XI został mianowany wezyrem i wicekrólem Nubii, następnie przejął dowództwo armii a wkrótce rzeczywistą władzę w kraju. Po śmierci Ramzesa koronował się na władcę Egiptu, co zostało zatwierdzone przez wyrocznie Chonsu i Amona. W "Opowiadaniu Wenamona", tekstu pochodzącego z czasów XXII dynastii jest mowa o wydarzeniach z okresu 5 roku rządów Herhora, podróż Wenamona po drewno na barkę Amona. |
Pianchi TAj-xw (Hr) wnm-nsw
sS-nsw imi-rA-mSa sA nsw n kAS imi-rA-xAswt-rswt Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw
imi-rA-Snwt n pr-aA ... HAwti pAi-anx n pDwt pr-aA |
|
pAi-anx Pianchi |
Prawdopodobnie zięć Herhora i jego następca na tebańskim tronie arcykapłanów Amona lub, jak chce K.Jansen-Winkeln, teść Herhora i jego poprzednik walczący ze zbuntowanym wicekrólem Kusz Panehesim, którego pokonał stając się tym samym faktycznym władcą Górnego Egiptu jeszcze w czasach panowania Ramzesa XI. Małżonką Pianchi była Hereret, prawdopodobnie córka Herhora, synem - Pinedżem I. |
Syn arcykapłana Pianchi i Hereret. Był ojcem arcykapłanów Dżedchonsuefancha, Masuharte i Psusennesa I. Po śmierci Ramzesa XI zawarł porozumienie ze swym teściem Smendesem I, który kontynuuje władzę na Północy uznawaną przez Pinedżema. Od 1054 roku rządząc całym Egiptem, urząd arcykapłana pozostawił swoim synom. Kilka zabytków z tego okresu pozwala wysnuć wniosek o istnieniu opozycji skierowanej przeciwko Pinedżemowi i jego synom zajmującym najwyższe stanowiska w państwie. Przywódcy opozycji zostali w końcu zesłani w 1045 do oazy Charga. Za jego rządów mumie królewskie zostają ukryte w skrytce DB320 w Deir el-Bahari a także ma miejsce pogrzeb żony Herhora - Nedżemet. Pinedżem troszczył się również o inne groby władców okresu Nowego Państwa. |
Masuharte Hm-nTr tpi n
imn-ra-nsw-nTrw imi-rA-mSa wr n Smaw mHw mshrt |
|
mshrt Masuharte |
Najstarszy syn Pinedżema I i Isetemcheb II, mianowany przez ojca w 16 roku panowania arcykapłanem w Tebach podczas gdy Pinedżem I rządził całym krajem jako faraon. Fragment jednego z dokumentów wskazuje że Masuharte zachorował i umarł w el-Hiba, jeszcze za życia swojego ojca. Mumia arcykapłana została znaleziona w skrytce DB320 w Deir el-Bahari. |
Dżedchonsuefanch |
|
Arcykapłan Amona, którego imię Chonsu przemawia i on żyje, wzmiankowane było na zaginionej dziś trumnie. Miałby być synem Pinedżema I. Możliwe że zmarł śmiercią gwałtowną, w konsekwencji rewolucyjnych wydarzeń w Tebach tamtego okresu. |
Mencheperre Mh-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw imi-rA-mSa wr mn-xpr-ra
|
|
Hm-nr tpi n imn Hem Neczer Tepi-en-Amon (Pierwszy Prorok Amona) | |
mn-xpr-ra Mencheperre (Trwałe Są Przejawy Re) |
Drugi syn Pinedżema I. Ojciec Smendesa II i Pinedżema II. Za jego to rządów miało miejsce przeniesienie i zabezpieczenie mumii królewskich w skrytce w Tebach Zachodnich, podobnie jak za panowania Pinedżema I. Podczas długiego panowania Mencheperre miał również nastąpić bunt w Górnym Egipcie, stłumiony bezwzględnie przez arcykapłana - przywódcy zostali zesłani na wygnanie do oazy Charga. |
Najstarszy syn Mencheperre i Isetemcheb III, brat Pinedżema II. Krótkie sprawowanie władzy jest przyczyną niemal całkowitego braku zabytków z tego okresu - dekret na 10 pylonie świątyni w Karnaku oraz tablica kamienna na dziedzińcu przed tymże pylonem. |
Pinedżem II Hm-nTr tpi n
imn-ra-nsw-nTrw imi-rA-mSa wr HAwti pAi-nDm |
|
pAi-nDm Pinedżem (Ten Który Należy Do Najwspanialszego) |
Syn arcykapłana Mencheperre i Isetemcheb III. Był arcykapłanem Amona w Tebach w czasie panowania Amenemipeta, Osochora i Siamona. Obie żony Pinedżema II piastowały liczne dochodowe urzędy kapłańskie. Jedna z nich, córka Smendesa II Neschonsu, objęła nawet funkcję naczelnika obcych krajów i wicekrólowej Nubii (!). Mumia arcykapłana została znaleziona w skrytce DB320 w Deir el-Bahari. |
Psusennes III (Pasebachaienniut III) Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw pA-sbA-xai-n-niwt , Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw iri hpw nfrw n kmt HAwti(n) pr-aA pA-sbA-xai-(n)-niwt mri-imn
|
|
tit-xprw-ra (stp.n-ra) Titcheperure Setepenre (Ten Który Jest Jedną z Postaci Re ; Wybraniec Re) | |
pA-sbA-xai-n-niwt (mri-imn) Pasebachaienniut Meriamon (Gwiazda Która Pojawiła Się w Mieście ; Ukochany Amona) |
Identyfikacja tego władcy nastręcza historykom wiele problemów. Istnieje pogląd, podzielany przez J.Beckeratha, że Psusennes III i ostatni władca XXI dynastii, Psusennes II, to jedna i ta sama osoba. Możliwe jest, że Psusennes będąc arcykapłanem w Tebach i lokalnym władcą w rejonie Abydos, rozszerzył swoje wpływy ok. roku 959 również na teren Delty, jednocześnie przyjmując królewską tytulaturę. Hieratyczne graffiti z świątyni Ptah w Abydos nazywa go królem Górnego i Dolnego Egiptu, arcykapłanem Amona-Re i komendantem wojsk. Jedna z jego córek, Tanetsepeh, była żoną arcykapłana Ptah z Memfis, Szedsunefertuma, drugą - Maatkare, poślubiono Osorkonowi I. |
Iuput Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw imi-rA-mSa wr n rsit HAwti ipwt |
|
Hm-nTr tpi n imn-ra Hem Neczer Tepi-en-Amon-Re (Pierwszy Prorok Amona-Re) | |
ipwt Iuput |
Syn Szeszonka I, arcykapłana Amona w Tebach, noszący tytuły: "Generał, Przywódca Armii", "Naczelnik Górnego Egiptu". Wybudował sobie cenotaf (pozorny grób) w Abydos. |
Szeszonk Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw imi-rA-mSa wr HAwti SSnq , Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw-nb(w)-n-Smaw-mHw HAwti SSnq mri-imn |
|
Hm-nTr tpi n imn-ra Hem Neczer Tepi-en-Amon-Re (Pierwszy Prorok Amona-Re) | |
SSnq [mri-]imn Szeszonk [Meri]amon (Szeszonk, Ukochany Amona) |
Syn Osorkona I i Maatkare, córki Psusennesa II. Przyrodni brat Takelota I i arcykapłanów Iuwlota i Smendesa. W 924 został przez swego ojca osadzony w Tebach jako arcykapłan Amona, a na krótko przed śmiercią został podniesiony do godności koregenta a jego imię pisane było w kartuszu królewskim z tytułami należnymi władcy Dolnego i Górnego Egiptu. Jednak Szeszonk zmarł nieoczekiwanie a sukcesja przeszła na jego przyrodniego brata, Takelota I. Szeszonk był ojcem arcykapłana Horsiese. Pochowany został w przedsionku grobu Psusennesa I. Jego bogate wyposażenie pośmiertne to złota maska, srebrny sarkofag, pektorały, amulety i inne cenne przedmioty. |
Iuwlot Hm-nTr tpi n imn iwlt |
|
Hm-nTr tpi n imn-ra Hem Neczer Tepi-en-Amon (Pierwszy Prorok Amona) | |
Syn Osorkona I, przyrodni brat Takelota I, Szeszonka II, swego poprzednika na tronie arcykapłanów, oraz Smendesa III, swego następcy. |
Smendes III Hm-nTr tpi n imn imi-ramSA wr n Smaw-mHw HAwti ni-sw-bA-nb-Dd(t) |
|
Hm-nTr tpi n imn-ra Hem Neczer Tepi-en-Amon-Re (Pierwszy Prorok Amona-Re) | |
ni-swbA-nb-Dd(t) Nisu-Ba-Neb-Dżedet |
Syn Osorkona I, przyrodni brat swoich poprzedników Iuwlota i Szeszonka. Jest poświadczony na oznakowaniach poziomu Nilu w Karnaku z czasów rządów Takelota II. |
HD-xpr-ra (stp.n-imn) Hedżcheperre Setepenamon (Świetlisty Jest Przejaw Re ; Wybraniec Amona) |
|
Hr-sA-Ast (mri-imn) Horsiese Meriamon (Horus, Syn Izydy ; Umiłowany Przez Amona) |
Syn Szeszonka II. Osorkon II powierzył mu urząd arcykapłana Amona w Tebach. Uważny za uzurpatora ponieważ ogłosił się faraonem w czasach rządów XXII dynastii libijskiej, wspierany przez wysoko postawione rody tebańskie. Będąc faktycznym władcą Egiptu, Horsiese osadził swego syna na tronie tebańskim, jako arcykapłana Amona. Grób Horsiese znajduje się w okręgu świątynnym w Medinet Habu. Z pochówku zachowały się kanopy i uszebti oraz czaszka Horsiese z częściowo zabliźnionym otworem z przodu, mogącym być efektem trepanacji lub rany zadanej bronią. |
|
... dżu ... Hm-nTr tpi n
imn-ra-nsw-nTrw ...-di aw-... |
Hm-nTr tpi n imn-ra Hem Neczer Tepi-en-Amon-Re (Pierwszy Prorok Amona-Re) |
Nieznany z imienia syn Hasiese I. Zachowany na dolnej części granitowego sarkofagu z Koptos fragment imienia to ...dżu... (...-di aw-...). Osadzony przez swego ojca na tronie tebańskim. |
Nimlot (3) Hm-nTr tpi n
imn-ra-nsw-nTrw imn-ra-nsw-nTrw imi-ra-mSa n Hwt-nn-nsw HAwti nmlt |
|
Hm-nTr tpi n imn-ra Hem Neczer Tepi-en-Amon-Re (Pierwszy Prorok Amona-Re) | |
nmlt Nimlot |
Syn Osorkona II i Dżedmutesanch. Władca Teb i Herakleopolis, arcykapłan Amona. Był ojcem Karomy III i Dżedptahiefancha, władcy Herakleopolis. |
Osorkon (2) Hm-nTr tpi n
imn-ra-nsw-nTrw imi-rA-mSa wr HAwti tA r-Dr.f sA-nsw rpat HAti(-a) wsrkn |
|
Hm-nTr tpi n imn-ra Hem Neczer Tepi-en-Amon-Re (Pierwszy Prorok Amona-Re) | |
wsrkn Osorkon |
Syn Takelota II. Zdaniem K.Kitchena postać arcykapłana Osorkona nie ma nic wspólnego z królem Osorkonem III, który będąc synem Karomy III Meritmut, nie był, tak jak Osorkon, synem Takelota. Zdaniem D.A. Astona Osorkon przedsięwziął w 11 roku panowania Takelota II wyprawę zbrojną do Teb, gdzie Padibastet I ogłosił się władcą, stając się tym samym konkurentem Takelota II. Po zwycięskiej kampanii Osorkon uporządkował sprawy w Tebach. D.A. Aston sądzi dalej że arcykapłan Osorkon jest tożsamy z królem Osorkonem III, który objął władzę w Tebach w czasach Szeszonka III. |
Horsiese (2) Hm-nTr tpi n imn-ra-nsw-nTrw Hr-sA-Ast |
|
Hm-nTr tpi n imn-ra Hem Neczer Tepi-en-Amon-Re (Pierwszy Prorok Amona-Re) | |
Hr-sA-Ast Horsiese |
Arcykapłan Amona w Tebach. Mógł być wnukiem Horsiese I, króla i arcykapłana Amona. |
Takelot (6) Hm-nTr tpi n imn tklt |
|
Hm-nTr tpi n imn-ra Hem Neczer Tepi-en-Amon (Pierwszy Prorok Amona) | |
tklt Takelot |
Syn
Nimlota (3), księcia Herakleopolis, poświadczony na oznakowaniach poziomu Nilu w
Karnaku z 23 roku rządów Padibasteta I i 6 roku Szeszonka IV. |
Copyright © 2000-2013 Dariusz Sitek, Czestochowa - Chicago - Ann Arbor |