Nekropola Umm el-Qaab w Abydos

Stanowisko archeologiczne na terenie Abydos będące głównie cmentarzyskiem faraońskim okresu I i II dynastii. Arabska nazwa nekropoli - Matka Garnków - została nadana z powodu znajdującej się na powierzchni olbrzymiej ilości ceramiki ofiarnej. Stanowisko archeologiczne było przedmiotem badań wielu ekspedycji kierowanych przez tak wybitnych badaczy jak: E.Amelineau, W.F.Petrie, W.Kayser, G.Dreyer.  Wszystkie groby to wykopy ziemne, a jak wyglądała konstrukcja naziemna? Na ten temat zdania wśród badaczy są podzielone. Istnieje wiele hipotez zaproponowanych przez takich znawców zagadnienia jak W.F.Petrie, H.Ricke, G.Reisner. Jednak najzasadniejszą wydaje się być koncepcja wypukłego kopca, wypełnionego piaskiem lub żwirem, otoczonego lekko nachylonymi murami o wysokości ok. 2,5 m, zaproponowana przez Jean-Philippe Lauera.

B1-B2 Iry-Hor B7-B9 Ka B17-B18 Narmer B10-B15-B19 Aha P Peribsen O Dzer Z Dzet X Andzib Y Merytneith T Den V Semerchet Q Kaa V Chasechemui

Grób B1-B2
Iry-Hor - 0 dynastia

Dwukomorowy grób uważany za najstarszy z zachowanych na nekropoli. Wymiary części północnej, B1: 2,5 (u dołu) x 7 [m], część południowa, B2: 4,30x2,50 [m]. W lepiej zachowanej, mniejszej części, przetrwały tylko mizerne resztki wyposażenia. W tym fragmenty ceramiki z rytymi lub malowanymi imionami Iry-Hor.

Grób B7-B9
Ka - 0 dynastia

Grób króla Ka stanową dwie komory B7 i B9. Niestety, obie komory są w wyższych partiach mocno zniszczone. Wymiary B7: 6,05x3,25 [m], komora B9: 6,0x3,10 [m]. Mury do wysokości 1,80 [m]. Z grobu pochodzą części noża krzemiennego i fragmenty ceramiki również z serechem króla Ka (bez sokoła).

Grób B17-B18
Narmer - I dynastia

Dwie połączone komory B17 i B18 stanowiły grób Narmera. B17 o wymiarach 3,0x4,1 [m] jest lepiej zachowana. W komorze B18 zawaliły się ściany, później naprawiane i wzmacniane kilkoma rzędami cegieł, w niektórych miejscach dodatkowo zastosowano drewno. Następnie cegły pokryto  ponownie mułową zaprawą i pomalowano na biało. W komorze B17 znajdują się dwa otwory o głębokości ok. 65 cm, być może umieszczone w nich były słupy podtrzymujące dach.

Grób B10-B15-B19
Aha - I dynastia

Komory B10, B15 i B19 uważane były pierwotnie za trzy niezależne grobowce. Dopiero najnowsze badania niemieckich archeologów wykazały że jest to grób faraona Aha i choć komory są wyraźnie oddzielone to jednak mogły być przykryte jednym, wspólnym dachem. Grubość ścian komór: 1,5-2,10 [m]. Łączny rozmiar całego grobu: 11x9 [m]. Seria grobów położonych na wschód od grobowca władcy musiała zawierać pochówki jego dostojników.

Grób O (326)
Dżer - I dynastia

 Niemal kwadratowy grobowiec o wymiarach wewnętrznych: 13,20x11,80x2,70 [m], a zewnętrznych: 18,3x17,0 [m], grubość muru: 2,6 m. W czasach starożytnych grób został spalony, a odrestaurowany za XVIII dynastii, zaczął być otaczany czcią, jako grób Ozyrysa. Znaleziono liczne przedmioty i ich fragmenty, m.in. stelę z królewskim serechem a także zmumifikowane ramię ludzkie ozdobione czterema bransoletami, również przedstawiające serechy króla. Otoczenie grobu to 318 komór towarzyszących.
Kompleks A (269).

 

Grób Z (174)
Dżet (Wadżi) - I dynastia

Wymiary zewnętrzne: 13,6x11,3x2,40 [m], wewnętrzne: 9,3x11,9 [m], grubość ścian: 0,8-1,05 [m]. Właściwy grobowiec otacza 174 groby towarzyszące.
Kompleks B (154)

Grób Y (41)
królowa Merytneith - I dynastia

Wymiary zewnętrzne: 16,50x13,90x2,70 [m], wewnętrzne: 8,90x6,30 [m]. Grubość ścian: 1,30-1,60 [m]. Komorę centralną otaczało 8 wąskich pomieszczeń pełniących rolę magazynów w których znaleziono liczne zapieczętowane dzbany. W komorze grobowej, nieco głębszej niż magazyny, znaleziono stelę Merytneith. Właściwy grobowiec otacza 41 grobów towarzyszących.

Grób T (121)
Den (Udimu) - I dynastia

Wymiary zewnętrzne: 23,4x14,0/15,20x6,10 [m], wewnętrzne: 15,24x8,53 [m]. Grób otoczony był grubym murem z cegieł 2,10-3,80 [m]. Po raz pierwszy w architekturze egipskiej zastosowano schody prowadzące do właściwego grobowca, długości 23,77 [m]. Dwa odcinki schodów, oddzielone prawdopodobnie drewnianymi drzwiami, liczące odpowiednio  18 i 12 stopni.
Grób został spalony w starożytności, odrestaurowany za faraona Amazisa (XXVI dynastia). W grobie znaleziono wiele odcisków pieczęci oraz 20 tabliczek z hebanu i kości słoniowej, z opisem niektórych wydarzeń z czasów panowania władcy. Grobowiec otacza 136 komór towarzyszących.
Kompleks C (?) (80)

Grób X (63)
Adżib - I dynastia

Wymiary zewnętrzne: 15,10x7,20x2,50 [m], wewnętrzne komory grobowej: 6,80x4,40 [m], grubość ścian: 1,30-1,60 [m]. Jest to jeden z najmniejszych grobów królewskich na tej nekropoli. Otaczało go 64 groby towarzyszące.
Kompleks D (?)

 

Grób U (69)
Semerchet - I dynastia

Wymiary zewnętrzne: 19,50x10,70x3,50 [m], wewnętrzne: 16,40x7,50 [m], grubość ścian: 1,50-1,80 [m]. Grób jest jednokomorowy, a otacza go 68 komór grobowych towarzyszących.
Kompleks D (?)

Grób Q (26)
Ka-a - I dynastia

Wymiary zewnętrzne: 24,90x15,50x5,00 [m], Wewnątrz znajduje się komora grobowa o wymiarach 10,00x5,00 [m] oraz kilka rzędów dodatkowych pomieszczeń. Grobowiec otaczało 26 grobów towarzyszących.
Kompleks Deir Sitt Damiana.

Grób P
Peribsen - II dynstia

Wymiary zewnętrzne: 21,0x18,5 [m].
Kompleks zwany "Middle Fort".

Grób V
Chasechemui - II dynastia

Wymiary zewnętrzne: dł.: 68,97 m, szer.: 10,04-17,06 [m].
Kompleks Shunet el-Zebib.

Copyright © 2000-2013 Dariusz Sitek, Czestochowa - Chicago - Ann Arbor